Ba yếu tố giúp mình giành được một chỗ trong vòng đua khắc nghiệt này 

Ở công ty mình trước đây có mấy anh chị người nước ngoài (Canada, Ấn Độ, Hàn Quốc) vào làm fellow cũng rất giỏi, nhưng người thì không tim được việc khi fellowship kết thúc, người thì tìm được 2, 3 việc nhưng công ty lại không muốn bảo lãnh visa nên đều phải về nước. Ngẫm lại ba yếu tố để giúp mình đi được xa đến ngày hôm nay:

• Phải có năng lực
• Phải có người ủng hộ và giúp mình (advocate)
• Phải gặp sếp liều

Hai yếu tố đầu thì phải tự thân vận động. Còn yếu tố thứ 3 thì phải nhờ vào người ủng hộ nhiệt tình thuyết phục được nhà tuyển dụng và một tí may mắn. Năng lực thì hiển nhiên muốn tìm được việc làm ai cũng phải có. Nhưng có năng lực tốt thôi chưa đủ, vì nhà tuyển dụng ở Mỹ tìm kiếm ở nhân viên rất nhiều yếu tố (well-rounded) bao gồm cách ứng xử với đồng nghiệp, khả năng giao tiếp linh hoạt, khả năng giải quyết vấn đề, làm việc trong môi trường nhiều sức ép nhưng vẫn đạt chỉ tiêu v.v và v.v.

Người ủng hộ và giúp đỡ mình là sếp trực tiếp trong chương trình fellowship. Nhờ mối quan hệ tốt với cô nên mỗi lần mình đi phỏng vấn ở những vị trí trong công ty, cô đều email hay gọi điện cho team bên đó để nói về quá trình làm việc của mình ra sao, ứng xử với mọi người như thế nào. Ngày mình ký hợp đồng, hai cô cháu cầm tay nhau nhảy tưng tưng như con nít. Muốn có người ủng hộ, năng lực là điều bắt buộc, và còn phải đối xử tốt và hòa đồng thì mọi người mới muốn giúp đỡ mình.

May mắn ở đây là mình đã gặp một người sếp tương lai rất liều. Cô tin tưởng lời nói tốt từ sếp mình nên mới dám cho một nhân viên mới ký hợp đồng mà 2 tháng sau mới đi làm (vì mình còn phải hoàn thành fellowship), liều vì sau khi kí hợp đồng lại còn phải sponsor visa và chờ xem có được cấp hay không, trong khi có chục người khác cũng đủ điều kiện và muốn công việc này. Mùa năm 2015-2016, chính phủ Mỹ nhận được 233,000 đơn xin H1B cho 85,000 chỗ, mình run rẩy trong lo lắng suốt 2 tháng trời, công nhận cô liều hơn mình.

Thành công luôn cần nhiều thời gian và kiên trì 

Dành nhiều thời gian và kiên trì chưa chắc sẽ thành công. Nhưng thành công nào cũng cần phải có những yếu tố đó, trừ khi bạn cực kì may mắn nhưng đời chả ai may mắn hoài. Từ tháng 1 đến tháng 3, ngày nào sau giờ làm mình cũng ngồi lại thêm vài tiếng chuẩn bị từng CV, cover letter cho phù hợp với công việc để apply, hỏi thăm đủ bạn bè trong network xem có cơ hội nào không. Sau khi nộp đơn hơn 30 nơi, phỏng vấn 4-5 chỗ, mỗi lần đến đoạn đề cập đến visa, chưa nói dứt câu thì dường như nghe được bên kia chuẩn bị Ok thôi chào em và không bao giờ nghe từ họ nữa.

Mình cũng đã tính đủ đường đi các nước khác và làm ở đâu nếu ở Mỹ không thành. Mỗi lần trò chuyện có người hỏi em tìm việc được chưa, thôi cứ từ từ, còn nhiều thời gian thì trong đầu muốn hét lên Không, em làm gì còn thời gian. Đồng hồ đếm ngược sắp hết ngày tháng rồi! Còn nhớ như in ngày phỏng vấn 19/2/2015, mùng một Tết. Đến 2 tuần sau mới nhận được offer đi làm, ngay deadline để luật sư chuẩn bị kịp hồ sơ nộp vào ngày 1/4. Nếu chỉ chậm một tí thôi thì cuộc đời mình có thể đã rẽ sang một hướng khác. 

Success occurs when opportunity meets preparation.- Zig Ziglar 

Mình không muốn hù mọi người hay làm ai nhụt chí theo đuổi ước mơ của mình. Quan trọng là phải biết được thực tế như thế nào để chuẩn bị tinh thần, và trang bị cho bản thân những kĩ năng cần thiết để cạnh tranh trong môi trường khốc liệt này. Các bạn Mỹ không tìm được việc thì dọn về nhà bố mẹ vài tháng, hay đi làm thêm chạy bàn này nọ. Còn người nước ngoài nếu không tìm được việc thì phải gói ghém đồ đạc về nước gần như ngay lập tức. Nếu đi học nhàn nhã tới đâu hay tới đó thì đến khi nước đến chân không kịp nhảy.

Điều này cũng quan trọng trong việc có cái nhìn thực tế và định hướng xem bạn đi học là để làm gì, ở đâu. Có nhiều bạn muốn đi học rồi về Việt Nam làm, thế thì bạn đã tính chuyện tiền học sẽ trả bằng gì, nếu mượn tiền đi học thì đi làm ở các nước khác bao giờ sẽ trả hết nợ? Còn nếu muốn ở Mỹ, bạn đã tìm hiểu xem xác suất được học bổng cao hay thấp? Ngành mình học trong tương lai có đủ việc làm không? Mình đã rèn luyện được kiến thức, kĩ năng mềm, và các mối quan hệ sẽ dẫn dắt mình đến đích không?

Tạm kết 

Không ai chắc chắn 100% được điều gì, và may mắn luôn là một ẩn số bất ngờ. Nhưng thành công suy cho cùng là cơ hội gặp sự chuẩn bị kĩ càng. Là sinh viên nước ngoài, phải luôn lao động cật lực không ngừng nghỉ để đạt được mục tiêu vì thời gian của chúng ta là có hạn. Mục tiêu này đã giúp mình thức dậy lúc 3 giờ sáng vào thư viện học bài, thức đêm suốt sáng trực kí túc xá, ngủ gật gà gật gù trên xe lửa đi làm ở bệnh viện 6 giờ sáng chủ nhật, lội mưa lội tuyết đến trường.

Lúc mới đi học nhiều người cũng bàn ra, bảo ba mẹ đã suy nghĩ kĩ chưa mà cho con gái đi một mình lúc 15 tuổi, có đủ tiền cho nó học đến khi ra trường không, nó có học nổi không hay đi về. Mình quyết định con đường sẽ đi và chuẩn bị từ năm nhất đại học đến 6 năm sau, hành trình tưởng như gần kết thúc thì lại mới bắt đầu một chặng mới. Mình phải nói thật với các bạn là con đường rất chông gai chứ không có gì hào nhoáng như các báo hay giật tít anh này chị kia được lương nghìn đô nhưng lại ít khi nào đề cập đến xác suất bao nhiêu người được như thế hay họ đã phải vất vả và may mắn thế nào. Nhưng không có gì là không thể. Một tinh thần thực tế, lòng kiên nhẫn và quyết tâm và không rời mắt khỏi mục tiêu sẽ là hành trang đáng giá nhất.

---

Trong một series khác, mình sẽ trao đổi thêm về kinh nghiệm tìm việc làm và khi nào nên đề cập đến vấn đề visa trong quá trình nộp đơn cũng như phỏng vấn. Cảm ơn mọi người đã theo dõi. Nếu có câu hỏi gì, mọi người cứ comment phía dưới hoặc Like và post trên Facebook Page của trang để mình trả lời hoặc sẽ viết một blog khác đầy đủ hơn nếu vấn đề được nhiều người quan tâm.

-Ngọc Bích, PharmD, RPh

Bài liên quan:

• Đi làm ở Mỹ không dễ (Phần 1)- CPT và OPT
• Visa H1B đúng nghĩa trúng số- Đi làm ở Mỹ không dễ (Phần 2)
• OPT và H1B- Khi nào nên đề cầp trong quá trình phỏng vấn