Trong bài trước, mình giới thiệu khái quát về các kì thi quan trọng như TOEFL, SAT, AP, cùng với việc học AP hiệu quả. Trong bài này và tiếp theo, mình sẽ trao đổi về các kĩ năng quan trọng sẽ giúp bạn trong bất kì kì thi nào. Tuy nhiên, bạn là người học thi, hãy nên tìm hiểu kĩ cho từng kì thi và làm thế nào để rèn luyện tốt nhất.

Reading- Đọc hiểu

Đọc nhiều tài liệu, báo chí tiếng Anh là mấu chốt, cùng với việc làm practice questions và practice tests. Dù không du học Mỹ, bạn hoàn toàn có điều kiện tìm đến các nguồn thông tin này như National Public Radio (NPR), The New York Times. Bạn có thể chọn các website miễn phí hoặc trả một số phí nhỏ để đọc các nguồn thông tin chất lượng cao hơn, như mình đã bàn trong bài Sống ở Mỹ: Các nguồn tin tức thời sự, văn hoá, và ngành dược. Đọc các thông tin này còn giúp bạn hiểu cách viết văn của người Mỹ, một số ngữ pháp từ vựng có thể không giống với những gì bạn quen trong lớp học ở Việt Nam. Một lợi thế nữa là bạn sẽ hiểu nhiều ngữ cảnh, tiếng lóng, vì các bài thi đọc viết sẽ không loại trừ khả năng này.

Nếu đi du học, bạn lại càng phải chịu khó đọc các quyển sách (fiction novel) được giao trong các lớp English, vì đây là thông tin chất lượng cao, hiểu được văn chương trong chương trình học English sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc thi SAT I hay SAT II, và đặc biệt là thành công trong môi trường đại học.

Ngữ pháp rất quan trọng cho cả Reading và Writing

Còn nếu trình độ chưa cao, cần ngữ pháp cơ bản hơn nữa, bạn có thể tìm đến một số giáo trình để bồi bổ trước khi nhảy vào đọc hiểu. Hỗi đó học tiếng Anh, bộ sách mình thích nhất là English Grammar của tác giả Betty Schrampfer Azar. Ngữ pháp trong đó dạy rất dễ hiểu, kèm theo nhiều bài tập giúp bạn rèn luyện. Bộ sách này mình nhớ có 3 cuốn, màu đỏ, màu xanh dương, và màu đen, ngữ pháp khó lên theo từng quyển. Khi học đội tuyển Anh lớp 9, mình đã kiên trì mần hết cả 3 cuốn và thấy kiến thức rất lên tay (Đấy là hơn 10 năm trước rồi, bây giờ có thể sách đã có ấn bản khác nhé).

Writing- Viết văn

Writing là một kĩ năng khó, đặc biệt đối với những ai không đi du học. Writing trong SAT lại càng khó hơn, vì nó không chỉ test khả năng ngữ pháp và dùng vocabulary tiếng Anh, nó test về khả năng phân tích, lý luận, dựng bài của bạn nữa. Đa số chúng ta có thói quen suy nghĩ bằng tiếng Việt, sau đó lồm cồm dịch ra tiếng Anh. Việc này không những mất thời gian, mà lại không hiệu quả!

Năm lớp  11 mình học English ở Mỹ với một cô giáo khá nghiêm khắc, bài nào của mình cô chấm cũng đỏ loe loét. Vì sao? Vì mỗi câu mỗi chữ cô đều xem xét và đề: “Câu này có cần thiết không?” “Chi tiết này có khiến lý luận của em chặt chẽ hơn không?” “Dẫn chứng đâu?”

Học cách viết văn của người Mỹ chủ yếu là học cách suy nghĩ lí luận và diễn đạt, không cần phải hay, mà hay theo kiểu màu mè như chúng ta học ở nhà lại càng không. Hãy hỏi bản thân: từng câu chữ đều phải có ý nghĩa và chủ ý. Nếu câu chữ đó không làm cho bài văn chặt chẽ, súc tích, thuyết phục hơn thì viết vào làm gì?

Khi bắt đầu viết về một chủ đề (prompt) được giao, việc đầu tiên bạn nên làm là dành 3-5 phút dựng lên dàn bài (outline). Outline đơn giản nhất bao gồm:

• Mở bài: Hiểu đề bài yêu cầu những gì, mở bài như thế nào cho hấp dẫn? Kể một câu chuyện/kinh nghiệm của bản thân? Hay chỉ cần đơn giản?
• Thân bài: 3 ý chính và 1-2 dẫn chứng cho mỗi ý. Tuỳ theo đề bài yêu cầu: so sánh? Phân tích? Hay nêu ý kiến riêng về một vần đề không có đúng sai, chỉ cần bạn dẫn chứng thuyết phục?
• Kết bài: tóm tắt ý chính, “take-away” mà người đọc nên nhớ sau khi đọc bài của bạn.

Sau đó chia phần thời gian còn lại ra để viết cho hoàn chỉnh. Dàn bài là cực kì quan trọng, tốn tí thời gian phía trước nhưng tiết kiệm rất nhiều thời gian về sau. Đặc biệt tránh việc nhảy xổ vào viết, được 1.5 ý thì đứt đoạn, bắt đầu ngồi nặn ra, rồi hết thời gian viết kết bài. Một bài viết không quá hay nhưng hoàn chỉnh có cơ hội được điểm cao hơn bài hay một nửa, nhưng một nửa còn lại nguệch ngoạc hay bỏ trống.

Công cụ giúp rèn luyện kĩ năng Writing

Nếu chưa bao giờ nghe đến, thì bạn phải làm quen ngay với trang web này: Purdue Online Writing Lab (OWL). Đây là một nguồn thông tin cực kì hữu ích đã có từ mấy thập kỉ nay, được tín dụng bởi rất nhiều giáo viên, học sinh, sinh viên, kể cả người đã đi làm.

Trang Purdue OWL mới này cón bao gồm cả những mục như English as a Second Language (ESL) để giới thiệu với học sinh nước ngoài về môi trường học ở Mỹ và những đòi hỏi khác biệt, hay chia sẻ những công cụ viết văn khi tìm việc làm, khi làm research về một vấn đề cụ thể (APA hay MLA style là một số đòi hỏi nhất định cho các ngành nghiên cứu khác nhau).

• OWL Exercises: Bao gồm bài tập luyện về Grammar, Spelling, Sentence style, Sentence structure, v.v.
• ESL Students
• Professional/Business Writing: Chỉ cách viết nhiều thứ như memo, email, grant request, và Audience analysis để biết người đọc của mình ra sao
• Writing the personal statement: Personal statement là thứ thường được yêu cầu khi bạn muốn tìm học bổng, tìm việc làm, nộp đơn vào trường học. Nên biết các dựng bài và viết bài sẽ rất có lợi

---

Nếu các bạn có câu hỏi thì comment dưới hoặc Facebook Page của trang. Nếu có đăng lại bài, xin vui lòng dẫn nguồn tên mình và địa chỉ của trang. Cảm ơn mọi người đã theo dõi!

-Ngọc Bích, PharmD, RPh

• Luyện thi standardized tests (Phần 1): Chiến lược trăm trận trăm thắng
• Luyện thi standardized tests (Phần 2): Luyện tập. Luyện tập. Luyện tập
• Luyện thi standardized tests (Phần 3): Thi thử, thi thật, và các tips khác
• Luyện thi standardized tests (Phần 4): TOEFL, SAT, AP Exams cho học sinh cấp 3
• Tìm hiểu về PCAT- Thi đầu vào trường dược ở Mỹ
• Chuẩn bị cho kì thi PCAT vào trường dược ở Mỹ